Nadciśnienie tętnicze, często określane jako „cichy zabójca” jest jednym z najpowszechniejszych problemów zdrowotnych na świecie. Choć może nie dawać wyraźnych objawów, jego długotrwałe występowanie ma poważne konsekwencje dla zdrowia serca i całego układu krążenia. Często jest ignorowane lub niedostatecznie kontrolowane, co prowadzi do poważnych powikłań, takich jak zawał serca, udar mózgu czy niewydolność nerek. Zrozumienie nadciśnienia, jego przyczyn oraz skutków, jest kluczowe dla skutecznego zarządzania tym schorzeniem i ochrony zdrowia. Oto najważniejsze wiadomości, jakie każdy z nas powinien wiedzieć o nadciśnieniu!
Czym dokładnie jest nadciśnienie?
Nadciśnienie tętnicze, znane również jako hipertensja, to stan, w którym ciśnienie krwi w tętnicach jest trwale podwyższone, czyli przekracza określone wartości graniczne. Oznacza to, że serce musi pracować ciężej, aby przepompować krew przez naczynia krwionośne, co prowadzi do zwiększonego obciążenia układu krążenia. A skąd można wiedzieć, że cierpimy na nadciśnienie? Pokazują to wyniki, po wykonaniu badania ciśnieniomierzem. Prawidłowe, czyli tzw. optymalne ciśnienie powinno wynosić 120/90 mmHg. Jest to przyjęta wartość, jednak wyróżnia się także ciśnienie wysokie prawidłowe, które waha się w zakresie 130-140/85-90 mmHg. Jeśli chodzi o nadciśnienie, to mamy do czynienia z:
- nadciśnieniem 1 stopnia, które mieści się w zakresie 140-160/90-100 mmHg,
- nadciśnieniem 2 stopnia, które mieści się w zakresie 160-180/100-110 mmHg,
- nadciśnieniem 3 stopnia, które jest wyższe, niż wartość 180/110 mmHg.
Co ciekawe, zdarza się również izolowane ciśnienie skurczowe, które jest traktowane jako odrębna jednostka patofizjologiczna i w skrócie nazywa się ISNT.
Jakie są przyczyny i czynniki ryzyka nadciśnienia?
Nadciśnienie tętnicze jest schorzeniem o złożonych przyczynach, które często wynikają z interakcji różnych czynników. Obecnie wyróżnia się dwa główne typy. Nadciśnienie pierwotne jest najczęstszą formą nadciśnienia, występującą u około 90-95% zdiagnozowanych. W tym przypadku nie można ustalić jednej konkretnej przyczyny, gdyż na uwadze warto mieć czynniki genetyczne, środowiskowe czy związane ze stylem życia. Drugim typem jest nadciśnienie wtórne, które stanowi około 5-10% przypadków. Tutaj przyczyny można szukać w chorobach nerek, zaburzeniach serca czy przyjmowanych lekach. Warto również wspomnieć, że w przypadku rozwoju nadciśnienia dużą rolę odgrywają czynniki ryzyka. Uwzględnia się tutaj m.in.:
historię rodzinną – jeśli rodzice lub rodzeństwo mieli problemy z ciśnieniem krwi, istnieje większe prawdopodobieństwo, że i my możesz zmagać się z tym schorzeniem,- wiek – ryzyko nadciśnienia wzrasta z wiekiem,
- otyłość i nadwaga – nadmiar tkanki tłuszczowej, zwłaszcza w okolicach brzucha, jest związany z wyższym ryzykiem nadciśnienia,
- brak aktywności fizycznej – siedzący tryb życia i brak regularnej aktywności fizycznej zwiększają ryzyko nadciśnienia,
- stres – przewlekły stres i napięcie mogą wpływać na ciśnienie krwi.
Objawy nadciśnienia – czy zawsze są widoczne?
Określenie „cichy zabójca” nie jest bezpodstawnym określeniem na nadciśnienie, ponieważ w wielu przypadkach rozwija się bez wyraźnych objawów. Osoby z nadciśnieniem mogą przez długi czas nie być świadome swojego stanu, co utrudnia wczesne wykrycie i leczenie. Choć nadciśnienie może nie dawać widocznych objawów, istnieją pewne symptomy, które mogą wystąpić w przypadku bardzo wysokiego ciśnienia krwi lub długotrwałego nieleczonego nadciśnienia. Warto zatem wiedzieć, że:
- u osób z bardzo wysokim ciśnieniem krwi mogą występować bóle głowy, zwłaszcza w okolicy potylicznej (tył głowy),
- osoby z nadciśnieniem mogą doświadczać zawrotów głowy lub uczucia niestabilności, co może być związane z nagłymi zmianami ciśnienia krwi,
- w przypadku nadciśnienia, które prowadzi do niewydolności serca, może wystąpić duszność, zwłaszcza podczas wysiłku fizycznego lub w pozycji leżącej,
- bardzo wysokie ciśnienie krwi może wpływać na wzrok, powodując problemy takie jak zamazane widzenie, podwójne widzenie lub utratę wzroku, bo wiąże się to z uszkodzeniem naczyń krwionośnych w siatkówce oka,
- rzadko, ale czasami bardzo wysokie ciśnienie krwi może prowadzić do krwawień z nosa, które mogą być spowodowane pęknięciem naczyń krwionośnych.
Konsekwencje długotrwałego nadciśnienia – o czym musimy wiedzieć?
Długotrwałe nadciśnienie tętnicze, jeśli nie jest odpowiednio kontrolowane, może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Wynika to z faktu, iż wysokie ciśnienie krwi wpływa na wiele układów i narządów w organizmie, prowadząc do uszkodzeń, które mogą mieć często nieodwracalne skutki. Obejmuje to:
- uszkodzenie serca,
- uszkodzenie nerek,
- problemy ze wzrokiem,
- zwiększenie ryzyka wystąpienia udaru mózgu,
- możliwe problemy z pamięcią i funkcjami poznawczymi.
Profilaktyka nadciśnienia – jak zapobiegać?
Profilaktyka nadciśnienia tętniczego jest kluczowa dla utrzymania zdrowia serca i układu krążenia. Takie działania mogą pomóc w utrzymaniu prawidłowego ciśnienia krwi, a także zmniejszeniu ryzyka poważnych powikłań zdrowotnych. Oto najważniejsze strategie profilaktyczne, o których każdy z nas powinien pamiętać:
- zrównoważona dieta, obejmująca zwiększenie spożycia owoców i warzyw, wybieranie zdrowych tłuszczów, ograniczenie soli czy umiarkowane spożywanie alkoholu,
- regularna aktywność fizyczna obejmująca spacery, jogging, pływanie czy jazdę na rowerze,
- ograniczenie stresu poprzez m.in. techniki relaksacyjne,
- rzucenie palenia,
- dbanie o zdrowy i efektywny wypoczynek, co obejmuje przesypianie zalecanej liczby godzin oraz zainwestowanie w komfortowe podłoża do spania, takie jak materace Kraków.
Nadciśnienie tętnicze jest poważnym schorzeniem, które może mieć długotrwałe i groźne konsekwencje dla zdrowia, jeśli nie jest odpowiednio kontrolowane. Wczesne wykrycie, regularne monitorowanie ciśnienia krwi, a także wprowadzenie zdrowych nawyków życiowych mogą znacząco poprawić jakość życia czy zmniejszyć ryzyko poważnych powikłań.
Przeczytaj także: Parasomnia – 5 najpopularniejszych zaburzeń sennych
